3 minuten

Een tijdje geleden moest ik voor een studentenvereniging met een filosoof debatteren over de vraag: Wat is waarheid? Dat viel me niet mee. Want als je over “waarheid” gaat mediteren komen er heel veel filosofische vragen op. Het is best belangrijk om daarover na de te denken omdat we in een tijd leven, waarin ieder zijn eigen waarheid heeft. Een tijd van ‘fake news’ en “post truth”, waarbij soms de waarheid ten onder dreigt te gaan. 

Ik laat de filosofie maar even daar, want ik ging als voorbereiding 2 Johannes lezen. Dat is een klein boekje achter in de Bijbel (maar 1 pagina), dat nooit gelezen wordt en waar ook (bijna) nooit uit gepreekt wordt. Het opvallende is dat de schrijver Johannes in de eerste vier verzen, ook vier keer het woord ‘waarheid’ gebruikt, een woord wat hij in zijn andere brieven en het evangelie ook veel noemt. Hij had wat met de waarheid. En als je dan die teksten leest, kom je tot de ontdekking dat ‘waarheid” bij hem en in de Bijbel en heel mooi en complex begrip is. 

De waarheid is een persoon.

Locatie: 2 Johannes 1:1-4

Als ik het samenvat: de waarheid is een persoon, een leer, een levenswandel en een blijk van de trouw van God. In een encyclopedie las ik: “Het bijbelse begrip waarheid moet meer gerealiseerd en gehoorzaamd worden, dan geleerd en gekend”. En zo is het. 

Waarheid is in de Bijbel meestal niet een filosofisch begrip (hoe mooi ik filosofie ook vind), maar een ding dat gedaan moet worden. Johannes schrijft dan ook dat hij blij is dat de mensen aan wie hij het briefje heeft geschreven, de “weg van de waarheid wandelen”. Je kunt dus de waarheid wandelen. Ik denk dat deze zin taalkundig niet helemaal klopt, maar ik begrijp hem wel. 

Misschien hebben we de afgelopen eeuwen ons heel veel druk gemaakt om de waarheid als leerstuk, en dat is helemaal niet onbelangrijk, maar zijn we te veel vergeten dat we de waarheid mogen ‘doen”, dat we in de waarheid mogen wandelen. Wat mooi: de waarheid doen. Of zoals hij in een andere brief schrijft: “Laten we liefhebben, niet met het woord of de tong, maar met de daad en in waarheid”. 

En ik begrijp best dat alle (boeiende) filosofische vragen dan niet opgelost zijn, maar voorlopig heb ik er wel voldoende aan: ik mag in de waarheid wandelen. En hoe ik daar inspiratie voor krijg? Ach, ja, dat is een tekst die ik natuurlijk wel moet noemen, want hij is zo bekend, Jezus zegt Ik ben de waarheid. Ik zei het al: waarheid is: persoon, leer, levenswandel en trouw van God. Wat een mooi woord.